آسمان آبی زمین پاک
در اواسط دوره ریاست آقای دکتر محمود احمدی نژاد بعنوان شهر دار شهر تهران تیمی از جوانان علاقه مند عضو کانون جوانان مؤسسه آشتی بعد از معرفی پروژه تفکیک و بازیافت زباله در مبدا
که توسط صاحب همین قلم آماده شده بود تحقیقات میدانی خود را آغاز و پس از تحقیق و مطالعه و گفت و گو با کارشناسان و متخصصان، آماده و بطور مستقیم به دست ایشان رساندند . مدتی بعد این طرح توسط کارشناسان سازمان بازیافت شهر داری بررسی و در جلسه ای به ما اعلام شد که بدلیل اینکه در طرح تفکیک و بازیافت ما استفاده از موتور سیکلت های سه چرخه پیش بینی شده بود و اداره راهنمایی و رانندگی این گونه وسایل را شماره گذاری نمی نماید این طرح قابل اجراء نیست!
اما متأسفانه کمتر از دوسال بعد قسمت هایی از این طرح به طور ناقص در تهران و بعضی از کلان شهر ها اجراء شد و هم اکنون نیز در حال اجراء است.
شایان ذکر است این طرح به شکل و شرایط دیگری با عنوان جشنواره حفظ محیط زیست در دو نوبت ،ابتدا مدیریت دولت آقای دکتر احمدی نژاد و بار دوم دولت آقای دکتر روحانی به ریاست سازمان محیط زیست تقدیم شد ولی تا کنون هیچ نتیجه ای نگرفتیم.
اینکه چرا و به چه دلیل این اتفاقات در برخورد با بیشتر طرح ها و بر نامه های جاری در کشور صورت میگیرد مهم نیست. اما اینکه مجدد بحث آسمان آبی و زمین پاک مطرح می شود ما را برآن داشت تا قسمت هایی از طرح را تقدیم نمائیم به امید اینکه شاید این بار ثمر بخش باشد.
طرح تفکیک زباله از مبدأ برای بازیافت…
با در نظر گرفتن هزینه های فراوان تفکیک و بازیافت زباله و مشکلات فراوان این گونه خد مات شایسته و بایسته است تفکیک و بازیافت زباله در مبدأ صورت گیرد وایجاد طرح های تشویقی منطقی است.
در حال حاضر انتقال زباله ها از درب منزل در ساعت ده شب مقرر شده و تبلیغات گسترده ای نیز در این خصوص صورت میگیرد ولی متأسفانه این نقل و انتقال، گاه تا صبح و یا ظهر روز بعد ادامه دارد و این موضوع نیز معضلی است.
هدف اصلی :
طرح حاضر با دو رویکرد ایجاد انگیزه های مالی برای خانواده ها ، همچنین شرکت ها ، مؤسسات شخصی و حتی دولتی و همچنین ایجاد شغل و کسب درآمد برای افراد علاقه مند مطرح می شود. که بیشترین سود را برای شهر داری و محیط زیست به همرا ه خواهد داشت .
توضیح طرح:
در زمان نه چندان دور خانواد ها نان خشک و زباله های قابل تفکیک خود مانند ظرف پلاستیکی،شیشه و ملامین، حتی مسی و آلمینیومی خود را تفکیک و به افرادی که با چرخ های دستی بعنوان چوبکی و نمکی همه ساعت روز در خیابان ها حاضر بودند ارائه می دادند و به ازای آن نمک مصرفی، لوازم نو پلاستیکی و حتی پول نقد دریافت می نمودند…این روش ساده ولی بسیار کار آمد، چند حسن فراوان داشت:
اولاً انگیزه ای برای تفکیک زباله های در مبدأ،برای بخش عظیمی از خانواده ها بوجود می آمد،
دوماً هزینه قابل توجهی بابت جمع آوری ، حمل و تفکیک زباله از دوش شهر داری کاسته میشد
سوماً شکل کار تفکیک زباله بسیار زیبا تر و شایسته تر از شرایط فعلی که بیشتر وقتها افرادی را تا کمر دولا شده در بین سطل های جمع آوری زباله مشاهده میکنیم بوجود می آمد و از پاره شدن کیسه های زباله و در هم شدن آنها و بوجود آمدن بوی بد و … کاسته میشد.
چهارماً…پنجماً… و…
در این طرح بجای پرداخت پول نقد از کوپن های خرید نقدی که امکان خرید را برای شهر وندان از فروشگاهای شهر وند فراهم می سازد استفاده می شود حتی گاه بدلیل مسائل تشویقی شایسته است بهای زباله خریداری شده بیشتر از اصل کالا باشد چراکه هزینه های بعدی جمع آوری و حمل و تفکیک و یا نابودی این زباله بیشتر از قیمت تمام شده است لازم به ذکر است بعضی از این زباله ها آسیب شدیدی به محیط زیست وارد می سازد که غیر قابل جبران است و با در نظر گرفتن این فاکتور ها پرداخت بهای بیشتر برای زباله هایی که اگر درست مدیریت شود نه تنها به محیط زیست آسیب نمی زند بلکه می تواند مجدداً با بازیافت درست به چرخه تولید نیز باز گردد و به صورت ماده اولیّه حتی چرخ تولید را نیز به گردش در آورد.
ما در این طرح بیش از هرچیز به کسر هزینه ها و حفظ محیط زیست توجه کرده ایم و شاید در نگاه اول این طرح هزینه به همراه خواهد داشت، اما با ارائه اصل برنامه ها منابع قابل توجهی را برای مدیریت شهری به همراه خواهد داشت که بازگشت آن در چرخه مدیریت شهری نه تنها به هزینه های جاری بلکه به شهر وندان نیز خدمت می نماید.
کم نیستند افراد و شرکت هایی که با کمال میل تمایل به ورود به بخش سرمایه گذاری در بخش تفکیک و بازیافت زباله دارند و این حرکت می تواند شرایط ورود ایشان را فراهم سازد و از حضور افرادی که هنوز اصرار به جمع آوری سنتی زباله ها دارند جلوگیری نماید.
دیگر در هر محله و یا محیط های زیست طبیعی ما شاهد انباشته شدن زباله ها نخواهیم بود و با توجه به درآمد قابل توجه تفکیک زباله ها در مبدأ همه مردم سعی خواهند کرد از این منبع مالی بهره مند شوند و شرکت ها و مؤسسات خصوصی و یا دولتی حتی بیمارستانها نیز ابتدا از راههای تشویقی فراوان و در نهایت با برخورد های قانونی و حتی تنبیهی به جمع حامیان محیط زیست افزوده خواهند شد . این جهان با همه ی کستردگی که دارد هرلحظه در حال کوچک شدن است و محیط زیست ما به دست خود مان در حال نابودی است .
همان طور که عرض شد متأسفانه قسمت هایی از این طرح در حال حاضر در حال اجراء است حتی همان موتور های سه چرخه در حال حاظر به کار گرفته شده اند و کیسه های دریافت زباله هایی چون ظروف پلاستیکی ، روزنامه و مجلات باطله و… در بیشتر محلات وجود دارد اما این همه، طرح ما نبوده و نیست… ما در طرح خود این شرایط را به وجود آورده بودیم که موتور سوار های سه چرخه بتوانند هرزمان در طول روز در محلات حاضر باشند و تفکیک زباله درب منزل صورت گیرد اینکه شخصی از خانواده، زباله بدست راه بیفتتد و برود درب کیوسک های بازیافت و به جای کلی زباله،هدیه یک دفتر چه یادداشت بیست برگ کوچک بگیرد هیچ انگیزه ای به وجود نخواهد آورد ضمن اینکه بیشتر مواقع افراد مسئول در این مراکز هم حضور ندارند. اینکه هزاران بروشور و کاتالوک با صرف میلیونها تومان برای آگاه سازی مردم به چاپ برسد و در سراهای محله به دست مراجعه کنندگان داده شود، هیچ جایگاه منطقی ندارد و شایسته است از مطبوعات فعال و همچنین صدا وسیما بهره گیری شود. بی شک اگر مدیریت شهری درستی صورت گیرد انگیزه های مردمی بیشتری برای ایجاد آسمانی آبی و زمینی پاک فراهم خواهد شد.
معذالک چون گذشته ما در خدمت مسئولین محترم هستیم.
جعفر صابری